Heeft u ook gemerkt dat de systeemgebruikskosten op uw energierekening ineens flink zijn opgelopen? De afgelopen maanden zagen duizenden Nederlandse huishoudens hun vaste kosten stijgen — en dat heeft een duidelijke reden. Vooral de doorberekende transporttarieven drukken zwaar op het maandbedrag. Je leest het goed: de verhoging is niet alleen voor grootverbruikers, maar treft particulieren minstens zo hard.
Waarom stijgen systeemgebruikskosten?
Voor wie het technisch wil: het Nederlandse stroomnet — met al die kabels, verdeelstations en transformatorhuizen — moet onderhouden en gemoderniseerd worden. Daar werken dagelijks honderden mensen en draaien machines die óók hun eigen stroom gebruiken (een beetje gek idee misschien — maar het is gewoon zo). Deze kosten komen samen in wat we de systeemgebruikskosten of netbeheerderstarieven noemen. Iemand moet die rekening betalen, en helaas zijn wij dat.
2025: Prijzen van transporttarieven schieten omhoog
Vanaf afgelopen zomer — misschien heeft u het nieuws nog gezien op NOS of gehoord bij BNR — zijn de netbeheerders flink omhoog gegaan met hun tarieven. Sterker nog, de Autoriteit Consument & Markt keurde een verhoging goed die het transport van stroom ruim driemaal duurder maakt dan vorig jaar. Voor gasgebruikers verandert het tarief pas vanaf oktober, maar veel huishoudens houden nu al hun adem in. want de rekening stijgt sneller dan de temperatuur in de zomer.
Waarom betaal ik nu zoveel méér?
Energie-experts zoals onze eigen Attila Holoda (al jaren specialist bij TenneT en Gasunie, trouwens) leggen het simpel uit: netbeheerders moeten op de energiemarkt hun eigen stroom inkopen. Als daar de prijzen omhoog schieten, voelen zij dat net zo goed als wij, de consumenten. Het is een marktmechanisme, geen ‘graaiflatie’ — maar fijn is anders.
- Per maand tot enkele tientjes extra: Voor een gemiddeld huishouden in Amsterdam, Utrecht of Groningen is €7-12 per maand extra inmiddels doodnormaal.
- Gas volgt in het najaar: Gebruikt u vooral gas? Reken er maar op dat de herfst uw overzicht niet vrolijker maakt.
- Uw regio maakt verschil: In Rotterdam (Enexis), Arnhem (Liander) of Zuid-Limburg (Stedin) — ieder netbeheerder heeft eigen tarieven. Check altijd uw lokale rekening.
Wat kunt u doen?
Eerlijk is eerlijk: voorkomen kunt u het niet, want systeemgebruikskosten bepalen netbeheerders landelijk. Maar er zijn wel manieren om slimmer met stroom om te gaan:
- Let goed op sluipverbruik — trek opladers uit het stopcontact als ze niet gebruikt worden.
- Check of uw energieleverancier nieuwe tarieven aanbiedt — soms loont overstappen ineens toch.
- Denk aan gezamenlijke inkoopacties in uw buurt — lokale initiatieven via wijkplatforms als Buurkracht worden steeds populairder.
Vooruitblik: Waar stopt het?
De werkelijkheid van 2025 is dat systeemkosten en transport heel Nederland raken. Wie nu investeert in verduurzaming of betere isolatie merkt dat terug op de lange termijn — maar niet meteen deze winter. Blijf kritisch, vergelijk uw rekeningen en steun lokale initiatieven. wie weet komt er volgend jaar weer rust op het energievlak, maar tot die tijd — houd uw rekeningen in de gaten.
