Zelf aardbeienjam maken – is dat in 2025 nog wel slim met de huidige prijzen? Ook de supermarktjam met amper 50% fruit begint tegenwoordig bij €5 per kilo, terwijl verse aardbeien op de markt bijna goud waard zijn. Dus logisch dat je je afvraagt: levert het thuis pruttelen behalve nostalgie ook echt voordeel op? wij zijn erin gedoken en hebben het voor je uitgerekend.
Hoeveel fruit heb je écht nodig voor jam?
Wie jam maakt zoals oma — zonder poespas dus zonder bindmiddelen, enkel ingekookt fruit en suiker — die heeft voor 1 kilo jam ongeveer 1 kilo aardbeien en 500 gram suiker nodig. De moderne ‘light’ jams met gelmiddelen zijn anders: halve kilo aardbeien, veel pectine, 250 gram suiker, beetje water. Maar die krijgen zo’n rare, glibberige structuur — en daar doen we hier niet aan mee. We houden het bij échte jam.
Kostenplaatje bij zelf maken: de cijfers
- 1 kg aardbeien: €6,50
- 1/2 kg suiker: €0,75
- 1 citroen: €0,40
- 1 schone weckpot van 750 ml (tip: vaak gratis te regelen bij familie of gewoon afwassen van oude potten): €1,25
Gas of stroom voor een uurtje koken? Voeg toe afhankelijk van je apparaat en je energietarief, maar echt duur is het niet. Zeker als je oude potjes hergebruikt — typisch iets voor Hollanders trouwens, gewoon zuinig.
De prijs: €8,90 per kilo huisgemaakte jam
Een pot jam uit de supermarkt met net zoveel fruit kost al snel €10 per kilo, en dan heb ik het niet over de biologische soorten van Marqt of de lokale boertjes op de Zuidas. Daar betaal je gerust het dubbele — en voor 100% jam (zoals je die thuis maakt) zijn die merken amper te krijgen in de schappen van Albert Heijn, Jumbo of Dirk. Meestal zit je daar vast aan die 50% fruitdrempel. Dus: kwalitatief wint huisgemaakt het sowieso. En de prijs… tja, goedkoper dan premium jam, duurder dan B-merk waterige smeersels. Maar die laatste wil je echt je beschuit niet aandoen.
Zo maak je zelf klassieke aardbeienjam
- 1 kg gewassen, ontdopte aardbeien
- 500 gram suiker
- Het sap van 1 verse citroen
- Snufje zout
snijd de aardbeien in helften of kwarten. Los de suiker op in een klein bodempje water in een ruime pan. Voeg de aardbeien toe, strooi er een snufje zout bij – dat haalt de zoetheid op – en breng aan de kook zonder deksel. Blijf erbij, want het brandt snel aan. Voeg een scheutje water toe als het te droog lijkt. Onthoud: een scheutje jenever, cognac of zelfs whiskey doet gek genoeg ook wonderen (wel typisch Nederlands natuurlijk).
Basisregels voor hygiëne
Ondertussen steriliseer je de potjes en deksels: plaats ze in een grote pan kokend water, samen met een tang, soeplepel en trechter. Laat ze zeker 30 minuten koken. Pro tip: je vaatwasser op heet programma werkt ook prima.
Wanneer is jam klaar?
De jam is klaar als hij dik is en grote, glanzende bellen maakt. Meestal na zo’n 60 minuten. Fan van gladde jam? Gebruik een staafmixer. Liever stukjes? Lekker laten pruttelen. Citroensap voeg je pas toe als de jam bijna klaar is — dat frist het geheel prachtig op.
Potten vullen en bewaren
Haal potten met een tang uit het kokend water (oppassen — warm!). Vul ze tot de rand met hete jam, draai het deksel er stevig op en zet ze meteen ondersteboven op het aanrecht. Tijd voor een ouderwets Hollandse truc: zet de volle potten in een pan met een bodempje water, laat ze afgedekt nog 30 minuten zachtjes koken. Dat extra stukje zekerheid voor alle jam-nieuwelingen onder ons.
Laat alles heel langzaam afkoelen — bijvoorbeeld in een deken op een luie stoel op de veranda van je stadswoning in Utrecht. Na afkoelen rechtop bewaren, het liefst koel en donker. Na openen nog 1-2 weken houdbaar in de koelkast (rond de 4 graden). En ja, zelfgemaakt is niet alleen lekkerder: het is de geur van Hollandse zomer op je boterham.
