De executieveiling – oftewel het proces waarbij uw bezittingen kunnen worden afgenomen om schulden te innen – blijft een heikel maar noodzakelijk onderwerp in Nederland. De manier waarop dit gebeurt en vooral wie er leiding geeft aan zulke processen, bepaalt vaak het verschil tussen rechtvaardigheid en chaos. Een zaken die u en ik echt zouden moeten begrijpen, vooral nu het aantal problematische schulden weer stijgt.
Laten we eerlijk zijn: schulden kunnen iedereen overkomen. Dat bewijst het verhaal van een politieagent uit Gelderland, die nog steeds gebukt gaat onder de last van een jarenoude hypotheek in Zwitserse franken. Zijn netto salaris van rond de €2.000 klinkt heel redelijk. Maar toch – na de aflossingen via de deurwaarder, blijft er maandelijks amper €430 over om van te leven. Best schokkend, vind ik zelf.
Hoe werkt een executieveiling nou eigenlijk?
Niet iedereen weet dit, dus even helder op een rij: het deel van uw salaris dat afgenomen mag worden, is wettelijk strikt bepaald. In de basis geldt: maximaal 33% van uw netto inkomen (bij meerdere schulden zelfs tot 50%).
Bovendien is er in de wet ruimte voor een extra harde aanpak: inkomsten boven vijf keer het sociaal minimum mogen volledig worden ingehouden. Dat is ooit bedacht om juist bij hoge inkomens sneller te kunnen innen bij kinderalimentatie en soortgelijke schulden. Voor Jan Modaal in Rotterdam of Groningen klinkt dat behoorlijk bitter.
Sociaal minimum in Nederland blijft stroef omhoog gaan
Ter vergelijking: het sociaal minimum is in 2025 ongeveer €1.280 per maand. Vijf keer dat bedrag is ruim €6.400 – alles daarboven mag dus wettelijk zonder limiet worden ingehouden. Dat klinkt misschien logisch bij hele hoge inkomens, maar feitelijk heeft het in de praktijk grote gevolgen voor duizenden mensen.
‘Als de helft van mijn salaris werd ingehouden, zag ik er nog een reden in om me uit de naad te werken, maar nu is het compleet uitzichtloos. Ik voel me vastgezet, zonder uitweg.’ Dit vertelde de politieman mij. Zijn huis en auto zijn allang geveild, toch hoopt hij dankzij familiehulp stand te houden. Maar de spiraal blijft draaien: uit de schulden komen lukt amper.
Voor het beeld: in 2007 sloot hij een hypotheek af in Zwitserse franken, toen de koers laag stond. Na de euro-crisis werd die lening torenhoog. Pas bij omzetting naar euro’s in 2013 bleek dat het openstaand bedrag meer dan verdrievoudigd was. Zijn huis werd voor €120.000 geveild, maar de resterende schuld bleef gigantisch. Het klinkt bizar, maar zulke verhalen hoor ik steeds meer – van Den Haag tot Maastricht.
Veel bureaucratie, weinig echte hulp
Op advies van bekenden klopte onze politieman aan bij zijn lokale Tweede Kamerlid om de zaak aan te kaarten. Want hij is niet de enige – duizenden gezinnen zitten in vergelijkbare situaties. Zijn voorstel: verhoog het sociaal minimum of verbied loonbeslag voor inkomens onder het dubbele minimumloon. Maar antwoord kreeg hij vooralsnog niet.
Namens onze redactie legde ik zijn zaak voor aan een gerechtsdeurwaarder. Wat bleek: in de meeste gevallen wordt netjes maximaal 33% van het netto inkomen ingehouden – niet automatisch méér. Maar het liep toch mis. ‘Als een ambtenaar zo’n vinkje verkeerd zet, kan het zijn dat ineens het volledige inkomen boven het sociaal minimum wordt ingehouden. Wettelijk klopt dat, maar vaak ligt het aan hoe secuur de administratie is ingericht. Werkgevers willen geen risico lopen, dus spelen ze soms op safe,’ vertelde de deurwaarder mij.
Hij schat dat er honderden soortgelijke gevallen zijn. Vragen aan de SVB (Sociale Verzekeringsbank) en het ministerie van Justitie leverden tot op heden geen duidelijk antwoord en u raadt het – de onzekerheid blijft daardoor groot.
Wat kunt u als lezer hier nu mee?
- Komt u in de schuldenval terecht? Neem direct contact op met een schuldhulpverlener – wacht niet tot het écht misgaat.
- Controleer altijd zelf (of samen met een expert) welk deel van uw inkomen wettelijk wordt ingehouden. Een klein administratief foutje kan grote gevolgen hebben.
- Weet dat lokale regelingen soms extra bescherming bieden; check die zeker bij uw gemeente, want beleid verschilt per stad en dorp.
- Als u denkt dat er onterecht te veel wordt ingehouden, neem contact op met het Juridisch Loket of een lokale rechtswinkel – gratis eerste advies bespaart vaak veel stress.
Executieveilingen zijn ingrijpend en persoonlijk. Wat mij vooral raakt: het kan elke Nederlander overkomen, ongeacht baan of afkomst. Misschien is het nu 2025, maar verhalen als dat van de politieman laten zien dat meer menselijkheid, zowel in beleid als praktijk, geen overbodige luxe is.