Fermenteren is zonder twijfel de meest toegankelijke manier om groenten langer te bewaren. Je hebt er verrassend weinig voor nodig — en het bespaart je een rit naar de supermarkt voor dure potjes augurken of zuurkool. Tegen de prijzen op de markt van tegenwoordig is het geen gek idee om zelf de basics van fermenteren onder de knie te krijgen. Met slechts twee ingrediënten kan iedereen het: het enige wat je verder nodig hebt, is wat geduld voor het proces. In dit artikel vertel ik hoe fermenteren eigenlijk werkt, waar je op moet letten en bij welke groenten dit nu absoluut het proberen waard is.
Wat is fermenteren precies, en waarom is het gezond?
Fermenteren is een techniek om voedsel op een natuurlijke manier langer houdbaar te maken. Je hoeft niet te wecken of ingewikkelde conserveringsmiddelen toe te voegen — het proces draait puur om zout en water. Door groenten in een zoutwateroplossing te zetten, gaan ze na een tijdje fermenteren: melkzuurbacteriën krijgen vrij spel en zorgen niet alleen voor de houdbaarheid, maar ook voor een flinke bonus voor je darmflora. Het mooie? Je hebt geen bijzonder apparatuur nodig en je kunt eindeloos variëren met groente van het seizoen.
Die melkzuurbacteriën zijn trouwens goud waard voor een gezond en sterk microbioom in je darmen. Zeker nu de focus op immuungezondheid in 2025 belangrijker lijkt dan ooit — wist u dat het grootste deel van ons immuunsysteem in de darmen huist? Gefermenteerde voeding kan er ook voor zorgen dat ongewenste micro-organismen zoals schimmels of schadelijke bacteriën minder kans krijgen.
Een extra voordeel: gefermenteerde groenten zijn stukken makkelijker te verteren. Vooral voor mensen die rauwe groentes niet altijd goed verdragen, zoals bij galproblemen, biedt fermentatie echt uitkomst — zonder dat je in hoeft te leveren op textuur of smaak.
Benodigdheden voor fermenteren thuis
- Schone glazen potten (weckpotten of twist-off potten — er staat vast iets in het keukenkastje!)
- Verse groenten naar keuze — verwijder lelijke plekjes voor je begint
- Zout zonder jodium (let op! Jodium kan het fermenteren dwarsbomen)
- Eventueel kruiden: laurierblad, zwarte peper, knoflook, dille of mosterdzaad doet het altijd goed
- Een schaaltje of dienblad onder de potten — lekkage is geen uitzondering
- Gebruik je kraanwater? Kook het dan even en laat afkoelen voor je begint
Basisrecept: zo makkelijk is het
- Was de groenten, snijd of schaaf ze en verwijder eventuele beschadigde delen
- Voor het pekelvocht: los 20 gram zout op in een liter schoon water
- Vul de glazen potten met groenten en kruiden naar eigen smaak
- Giet het zoutwater eroverheen — de groenten moeten net onder staan. Laat aan de bovenzijde nog 1 à 1,5 cm ruimte vrij (anders loopt straks alles over)
- Sluit de potten luchtdicht af; hoe minder zuurstof, hoe beter voor het proces
- Plaats de potten op een donkere plek, de eerste dagen bij voorkeur 20-22 graden, daarna tussen 15 en 22 graden
- Open elke dag even kort de pot (1 tot 3 keer) zodat opgebouwde gassen kunnen ontsnappen — dat scheelt gepruttel. Gebruik je weckpotten met klem- of beugel? Dan is dit meestal niet nodig
- Na ongeveer een week kun je het vocht proeven. Het kan soms iets langer duren — afhankelijk van de temperatuur en het soort groente
- Zodra de groenten zurig genoeg zijn naar jouw smaak, kun je de potten verhuizen naar de koelkast. Zo blijven ze, zonder gekheid, maandenlang goed (als je ze niet al halverwege opeet— is mij vaak zat overkomen).
Welke groenten zijn geschikt? Echt álles?
In principe kun je elke groente fermenteren die je in huis hebt. Toch loont het om te kiezen voor seizoensgroenten — zij zitten boordevol vitamines en die blijven bij fermenteren nagenoeg helemaal behouden. Zeker in november is de keus reuze en kun je genieten van lokale, betaalbare producten.
Een rijtje typische herfst- en wintergroentes uit de buurt die zich perfect lenen voor fermentatie: broccoli van de Noord-Hollandse kust, wortel, pastinaak, champignons (van Nederlandse bodem, zoals uit Limburg!), selderij, venkel, uien, witte kool, savooiekool, Chinese kool… Echt, hou je vooral niet in. Zelf heb ik laatst bietjes en bloemkool geprobeerd — verrassend lekker, zelfs zonder ingewikkeld recept.
