De uitgaven van de overheid terugschroeven is geen vraag meer, maar een absolute noodzaak. Doet men dit niet, dan stijgt de inflatie nog verder door het dak. De meest recente prognoses verwachten op jaarbasis een prijsstijging van 8,5% — en het zou zelfs hoger kunnen uitvallen. Kortom: er is een compleet nieuwe begroting nodig.
De situatie is ronduit zorgwekkend. Het is tijd voor een stevige, sobere begroting — dat was gisteren de boodschap van Éva Palócz, directeur van het Kopint-Tárki Conjunctuuronderzoeksinstituut, tijdens een online persbriefing. De cijfers van de vorig jaar goedgekeurde begrotingswet voor 2022? Die zijn inmiddels volledig losgezongen van de realiteit. Er moet een stevig nieuw plan komen, met scherpe bezuinigingen. Geef alleen uit wat echt niet anders kan. Palócz voegt toe: het eindeloos subsidiëren van bedrijven moet stoppen — dat is allang niet meer nodig met deze inflatie. Sterker nog: het jaagt de prijsstijgingen alleen maar verder aan.
Ook de aanpak van overheidsinvesteringen en vaste prijsregelingen moet kritisch tegen het licht worden gehouden. Palócz verwacht niet dat het kabinet tornt aan de populaire energiekostenverlaging voor consumenten, maar brandstofprijzen blijven op dit niveau geen optie. Tankstationhouders gaan zo massaal failliet — een onhoudbare situatie. Wat het kabinet precies gaat doen, blijft giswerk — een helder pakket aan maatregelen ontbreekt tot nu toe. Palócz denkt dat het verhogen van de brandstofprijzen richting marktprijs stapsgewijs zal gebeuren, niet in één klap.
Kopint-Tárki verwacht voor 2022 een gemiddelde inflatie van 8,7%. Het risico op nóg snellere geldontwaarding ligt bovenop de stapel. Vooral als het kabinet aarzelt met bezuinigen of wereldmarktprijzen direct op huishoudens afwentelt, wordt het probleem alleen maar groter.
Minder groei, maar wél groei
De nieuwste prognose van het instituut voorziet nog altijd economische groei: 4% voor 2022 — een procentpunt minder dan eerder gedacht. De economie groeide vorig jaar verrassend sterk, maar de samenstelling van die groei was toen al reden voor waakzaamheid. De onzekerheid werd helemaal op scherp gezet door de Russische invasie in Oekraïne op 24 februari. Toch ziet Kopint-Tárki de impact daarvan als beperkt, omdat de groei hier vooral wordt gedragen door particuliere consumptie. Dit effect werd in februari flink versterkt toen het kabinet ruim 1200 miljard forint richting huishoudens stuurde — denk aan teruggave van inkomstenbelasting, een dertiende maand voor gepensioneerden en flinke bonussen voor de veiligheidsdiensten. Zelfs als de inflatie in de rest van het jaar koopkracht verder aantast, verwacht men dat de uitgaven van huishoudens reëel stijgen.
Kunnen we op EU-geld rekenen?
Een groot vraagteken: wat gebeurt er met de EU-subsidies? Zolang de regering niet met sluitende garanties komt over hoe dat geld wordt besteed, kan steun uit Brussel lastig blijven. Hierover wordt op z’n vroegst richting het einde van het jaar duidelijkheid verwacht — als het er al van komt. Het merendeel van de verwachte middelen zal dit jaar dus waarschijnlijk níét binnenkomen. De overheid schiet dat EU-geld zelf voor, maar de noodzaak om de begroting gezonder te maken, beperkt deze ruimte behoorlijk.
Stijgende rentes: daar moet u zich op voorbereiden
Kopint-Tárki verwacht dat de centrale bank de rente verder blijft verhogen. De inflatievooruitzichten maken een streng monetair beleid onvermijdelijk — zelfs voor langere tijd. Dat betekent dat er in april, of de maanden erna, zomaar een rentestap van 100 basispunten bij kan komen. En een stabiele forint? Hou daar niet te veel rekening mee in 2025: extreme schommelingen zullen naar verwachting vaker voorkomen.
(Bron: AzÉnPénzem.hu // Auteur: Judit Lovas)
